همه در داستان‌ها و فیلم‌ها چیزهایی از رشد هوش مصنوعی در آینده دیده بودیم. آما آیا می‌دانید آن دوران کم کم آغاز شده است. اکنون هوش مصنوعی اگرچه در حد فیلم‌های هالیوودی نیست اما باید دانست که با سرعت هولناکی در حال رشد است. در این مقاله از وب یاری ابتدا به بررسی اتفاقات اخیر در شرکت‌های بزرگ فناوری و تکنولوژی می‌پردازیم و سپس به بررسی این که با رشد هوش مصنوعی کدام مشاغل بیشتر در خطر هستند خواهیم پرداخت.
در غول‌های بزرگ تکنولوژی و فناوری جهان چه اتفاقاتی روی می‌دهد؟
آیا شرکت‌های بزرگ در حال جایگزین کردن نیروی کار با هوش مصنوعی هستند؟
با روی کار آمدن هوش مصنوعی در شرکت‌ها و سازمان‌ها، چه تغییراتی در محیط‌های کاری انسان‌ها ایجاد خواهد شد؟
اخراج‌های گسترده
مدتی پیش آقای ساندار پیچای مدیرعامل گوگل خبر از اخراج بیش از 12 هزار نیروی کار این شرکت را با ارسال ایمیلی به همین جهت عنوان کرد. در کنار آن، شرکت‌های دیگری مانند مایکروسافت و آمازون نیز از تعدیل نیروی گسترده خود خبر داده‌اند. بیایید با هم سری بزنیم به اتفاقات و خبرهای اخیر از تعدیل نیروی چند شرکت بزرگ در زمینه فناوری:
گوگل
آلفابت، برترین شرکت گوگل، بیش از 12 هزار نیروی کار خود را اخراج خواهد کرد. آقای ساندار پیچای مدیرعامل گوگل با ارسال ایمیلی این خبر را تایید کرد.
در گوگل، تقریباً کارمندان تمام گروه‌ها ازجمله پروژه‌هایی مانند کروم، موتور جستجو، اندروید و Google Cloud اخراج شده‌اند. همچنین ظاهراً در این تصمیم، کارمندانی که عملکرد آنها مورد استقبال واقع شده است و مدیرانی با درآمد بین 500 هزار دلار تا 1 میلیون دلار هم اخراج شده‌اند.
طبق این گزارش، یکی از حوزه‌های گوگل که «نسبتاً بدون تغییر» باقی مانده، بخش Google Brain است که توسط «جف دین»، معاون ارشد تحقیقات و هوش مصنوعی شرکت اداره می‌شود. این تیم مسئول توسعه فناوری یادگیری ماشینی گوگل است؛ حوزه‌ای که این شرکت اخیراً برای مبارزه با ChatGPT تمرکز خود روی آن را افزایش داده است.
آمازون
آمازون که تصمیم دارد بیش از 18 هزار نیروی خود را اخراج کند، ماه‌ها پیش تأیید کرده بود که کارمندان بخش دستگاه‌ها و خدمات تعدیل خواهند شد. سپس در اوایل ژانویه «دیو لیمپ»، مدیر سخت‌افزار این شرکت به CNBC گفت که تقریباً 2000 نفر از کارمندان خود را که روی محصولاتی مانند Alexa و دستگاه‌های خانه هوشمند Echo کار می‌کردند، کار خود را از دست دادند.
مایکروسافت
مایکروسافت تصمیم دارد از هوش مصنوعی ChatGPT در محصولات مختلف خود ازجمله خدمات ایمیل سازمانی، اکسل، پاورپوینت و غیره استفاده کند. این شرکت همچنین پلتفرم Azure OpenAI -که در راستای همکاری‌های مداوم مایکروسافت با OpenAI راه‌اندازی شده – را دردسترس عموم قرار داده است. پیشرفت‌های هوش مصنوعی به‌زودی در موتور جستجوی بینگ نیز ارائه خواهد شد.
مایکروسافت اعلام کرده است که 10 هزار نفر از کارمندان خود را اخراج می‌کند. بیشتر این تعدیل نیرو در بخش استودیوی بازی سازی است. بخش واقعیت ترکیبی مایکروسافت حوزه‌ای دیگر است که کارمندان خود را از دست داده است. همچنین کارمندانی که روی هدست هولولنز کار می‌کنند، اخراج شده‌اند. مایکروسافت پلتفرم واقعیت مجازی اجتماعی AltspaceVR را تعطیل می‌کند و بر طبق گفته کارکنان تیم Mixed Reality Toolkit این شرکت، همه آنها اخراج شده‌اند.
ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت گفت همه‌ی محصولات این شرکت از قابلیت‌های مشابه مبتنی‌بر هوش مصنوعی بهره خواهند برد و کارکنان باید به‌جای ترس ازدست دادن موقعیت شغلی‌شان، از این ابزارها استفاده کنند. نادلا همچنین اعلام کرد بهترین راهکار برای ایجاد آمادگی درمقابل رشد هوش مصنوعی این است که علیه آنها موضع نگیریم زیرا این فناوری به بسیاری از کسب‌وکارها و مشاغل کمک خواهد کرد. با وجود اخراج‌های اخیر مایکروسافت، نادلا اعتقاد دارد نسل کنونی هوش مصنوعی، تحول بزرگی در صنعت ایجاد خواهد کرد. او می‌گوید ابزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی، بهره‌وری انسان و دستمزدها را افزایش می‌دهند و علاوه‌براین باعث رشد اقتصادی خواهند شد.
با این حال، این شرکت قصد دارد تا ماه مارس سال جاری جمعاً ۱۰ هزار کارمند (5% از نیروهایش) خود را اخراج کند، حتی تیمی که مسئولیت ادغام ChatGPT با بینگ را برعهده دارد، ازجمله اولین کسانی بودند که در اولین موج اخراج دسته‌جمعی مایکروسافت از کار بیکار شدند.
دیگر شرکت‌های بزرگ
ایلان ماسک پس از خرید توئیتر 70 درصد از نیروهایش را اخراج کرد.
متا، شرکتی که قبلاً با نام فیس‌بوک شناخته می‌شد، هم اعلام کرد که اخراجی‌هایی خواهند داشت. ِمتا روز جمعه، پنجم اسفندماه، هوش مصنوعی خود با نام لاما LLaMA را معرفی کرد.
شرکت‌های فناوری ایالات متحده در سال 2022، مجموعا 97 هزار و 171 تن را اخراج کرده‌اند.
این رقم نسبت به سال قبل 649 درصد افزایش داشته است.
هوش یا مغز مصنوعی ChatGPT چیست؟
2 ماه پیش کاربران برای کشف توانمندی وبسایتی به آن هجوم بردند، مغز مصنوعی در پس این وبسایت زبان انسان را به خوبی می‌فهمد و به تمام پرسش‌های کاربران در قالب یک جعبه گپ‌وگفت پاسخ می‌دهد. مقاله می‌نویسد، کتاب می‌نویسد، انشا می‌نویسد، رزومه می‌نویسد، نمایشنامه می‌نویسد، شعر می‌گوید، حتی جک و قصه هم تعریف می‌کند.
کاربران این وب سایت ظرف 5 روز به یک میلیون نفر رسیدند، مقایسه کنید با شرکت های بزرگی چون فیس بوک و اینستاگرام و نتفلیکس که از چند ماه تا چندین سال طول کشید تا کاربران آنها به یک میلیون برسد.
نام این مغز مصنوعی، یعنی رباتِ گپ آنلاین، چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) است. شرکت ایجادکننده آن اوپن‌اِی‌آی (OpenAI) نام دارد. اوپن‌اِی‌آی یک پژوهشکده مستقل است که توسط ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان، به همراه سم آلتمن تأسیس شده و این پژوهشکده، ربات هوشمند خود یعنی چت‌جی‌پی‌تی را در آخرین روز ماه نوامبر ۲۰۲۲ (نهم دی 1401) در وبسایت خود در دسترس عموم قرار داد.
این ربات آنلاین، اطلاعات کتاب‌ها و وب‌سایت‌های بسیاری را کنار هم گذاشته و با مقایسه اطلاعات پاسخ شما را می‌دهد. شما می‌توانید از او بخواهید که پاسخش را در ۲۰ کلمه، ۵۰۰ کلمه، در حد سطح فهم کودک پنج‌ساله یا یک فرد ۲۰ساله یا فهرست‌وار بدهد. البته اطلاعات اینترنتی چت‌جی‌پی‌تی فعلا تا سال ۲۰۲۱ بررسی می‌شود و هنوز نمی‌توان از او اخبار جدیدی خواست یا موضوعات روز را تقاضا کرد. همچنین بیشتر توان آن در حوزه زبان انگلیسی متمرکز شده و در مورد بیشتر زبان‌های دیگر هنوز در سطح ابتدایی است.این ربات برای فراهم کردن پاسخ‌های خود از ۱۷۵ میلیارد پارامتر استفاده می‌کند. در نسخه بعدی، به یک تریلیون پارامتر دسترسی خواهد داشت.
وقتی مغز مصنوعی آنلاین می‌تواند ظرف چند دقیقه نمایشنامه و فیلم‌نامه بنویسد، استراتژی بازاریابی و کتاب آشپزی و راهنمای مسافرتی تهیه کند و بهتر از آموزگاران مدارس و دانشگاه‌ها جزوه تهیه کرده و درس بدهد، دیگر برای انسان‌ها چه آینده‌ای باقی می‌ماند؟
مجموعه توانایی‌های این هوش مصنوعی، نگرانی‌های گسترده‌ای را در زمینه آینده و امنیت شغلی در بین کاربران پیش آورده است.
با ظهور هوش مصنوعی چه مشاغلی با خطر مواجه می‌شوند؟
در کل، کارشناسان حدس می‌زنند که هوش مصنوعی طی پنج سال آینده، ۲۰ درصد از مشاغل را به خود اختصاص خواهد داد. در ادامه برخی مشاغل را با هم بررسی می‌کنیم.
برنامه نویسان
قبلا هوش مصنوعی در همه برنامه‌ها و اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌ها حضور داشت. از انواع نرم افزارهای ویندوز گرفته تا سایت‌های تحت وب تا اپلیکیشن‌های موبایل و حتی افزونه‌های کوچک وردپرس از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. اما هرگز اوضاع اینگونه نبوده که خود هوش مصنوعی برنامه نویسی کند.
چت‌جی‌پی‌تی، علاوه بر متن‌نویسی، کدنویسی کامپیوتر را نیز بلد است و شما می‌توانید به وبسایت آن مراجعه کرده هرگونه برنامه کامپیوتری را از او درخواست کرده و ظرف یک یا چند دقیقه نتیجه را برداشت کنید. به گفته پژوهشگران و تحلیلگران، با این شرایط آینده شغلی برنامه‌نویسان رایانه‌ای چشم‌انداز خوبی نشان نمی‌دهد.
نویسندگان و هنرمندان
در مورد نویسندگان و هنرمندان هم دورنمای کاری، چندان خوب نیست. نه تنها همین حالا هم متن تولیدی هوش مصنوعی، حتی متون ادبی و داستانی آن، از آثار نویسندگان انسانی قابل تمایز نیست، بلکه هر روزه سایت‌های جدیدی راه‌اندازی می‌شود که کاربران می‌توانند در آنها درخواست خلق اثری هنری با مشخصات مورد نظر خود را بدهند و نرم‌افزار هوش مصنوعی تابلوی مورد علاقه آنها را می‌کشد.
وکلای دادگستری
هوش مصنوعی با دسترسی داشتن سریع به تمامی متون و منابع قضایی می‌تواند کار وکالت را در سطحی عالی انجام بدهد. این زنگ خطری است برای وکلا در آینده دور.
اما در آینده نزدیک، وکلایی که از چت‌جی‌پی‌تی برای بهبود کار خود استفاده می‌کنند نباید نگران وضعیت شغلی خود باشند، در مقابل تنها وکلایی که از این هوش استفاده نمی‌کنند صحنه رقابت را به وکلای دیگر می‌بازند.
مدارس و دانشگاه، آموزش و پرورش
در مورد مشاغلی چون مدرسان زبان و مربیان آموزشگاهی هم هوش مصنوعی اکنون خطراتی را برای آنها ایجاد کرده است. ممکن است که آموزش و پرورش کشورهای پیشرفته روش امتحانی خود را در آینده نزدیک تغییر دهند و دوباره به دوران امتحان با قلم و کاغذ و امتحانات شفاهی برگردند.
انتشار خبر راه‌اندازی چت‌جی‌پی‌تی برای مدارس و دانشگاه نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده زیرا وقتی دانش‌آموزان و دانشجویان می‌توانند با یک کلیک، انشاء و رساله بنویسند دیگر جایی برای تفکر و تعلم و تحقیق و پژوهش نمی‌ماند.
آیا زمانی که شاگرد با وصل شدن به اینترنت و فقط با چند کلیک تمامی تکالیف و مسائل ریاضی را حل کند جایی برای آموزش و پرورش و انگیزه‌ای برای رشد استعدادها باقی می‌ماند؟
آیا همین واقعیت که از اکنون می‌شود با یک کلیک انشاء و مقاله و کتاب و برنامه رایانه‌ای و هنر و موسیقی برتر تولید کرد در شما خوانندگان این متن دلهره ایجاد نمی‌کند؟
با این اوصاف دیگر چه نیازی و چه انگیزه‌ای برای کودکان و نوجوانان باقی می‌ماند که انشاءنویسی و ریاضی و فیزیک بیاموزند، یا تمامی عمر خود را صرف نواختن بهتر یک ساز موسیقی کنند؟
بازاریاب‌ها و فروشندگان حرفه‌ای
اکنون هوش مصنوعی در حوزه بازاریابی اینترنتی به توانایی‌ها و موفقیت‌هایی رسیده، همچنین در آینده احتمال دارد که بسیاری از فروشندگان حرفه‌ای هم کار خود را از دست بدهند.
ChatGPT یا Bard ؟
چند وقتی است که اسم ChatGPT رو زیاد می‌شنوید. ChatGPT یک هوش مصنوعی بر پایه متن است که هر سوالی را که بپرسید به شما جواب می‌دهد.
مایکروسافت حدود یک میلیارد دلار روی این پروژه هزینه کرده است تا بتواند موتور جستجوگر بینگ را توسعه بدهد و بتواند رقیب قدرتمندی برای گوگل باشد و اگر هوش مصنوعی چت جی پی تی موفق شود قطعا بینگ می‌تواند جای گوگل را بگیرد.
اما گوگل هم بیکار ننشست و هوش مصنوعی خودش به اسم Bard را ساخت که می‌تواند رقیب قدرتمندی برای چت جی پی تی باشد. گوگل قبلا تکنولوژی لامدا (LaMDA) را نیز ساخته بود.
رقابت چت جی پی تی و Bard و این دو موتور جستجوگر می‌تواند آینده وب را دچار تغییرات زیادی کند.
نتیجه
با مطالب نگران‌کننده فوق نمی‌خواهیم بگوییم که دوران حمله ربات‌ها به انسان‌ها و تسلط آنها بر ما و تمدن ما فرا رسیده است (مثل فیلم‌های علمی-تخیلی که آخرش انسان‌ها از دست ربات‌هایی که خود ساخته‌اند مجبور به فرار از سیاره زمین می‌شوند). ChatGPT یا Bard هر دو هسته‌های اولیه هوش مصنوعی هستند که توانایی ارتباط و گفتگو و چت با انسان را دارند، همچنین به خوبی به ارزش و اهمیت رشد و توسعه هوش مصنوعی در زندگی انسان آگاهیم. هوش مصنوعی می‌تواند به یاری ما بیاید و در حل مشکلات و انجام کارها دستیار بشر باشد.
اما توسعه دهنگان و طرفداران این هوش مصنوعی باید چشم انداز روشنی از آینده مورد نظر خود و جایگاه ربات‌ها در میان انسان‌ها را به خوبی تبیین کنند. چاره‌ای منطقی برای مشاغل در خطر بیابند و درباره خطر هوش مصنوعی در کنار قابلیت‌های خوب آن صادق باشند. همچنین باید با وضع قوانین و ایجاد محدودیت‌هایی برای توسعه این هوش در قدرت‌گیری مطلق آن جلوگیری شود تا هم وضع و حال اقتصادی جامعه انسان‌ها بیش از پیش خراب نشود و هم فرار ما از زمین به واقعیت تبدیل نشود.
شما چی فکر می‌کنید و آینده بشر در کنار هوش مصنوعی را چگونه می‌بینید؟
